قرارداد را فسخ یا منسخ یا تفاسخ کنیم.
خیلی وقتا در نگارش متون قرارداد اشتباهاتی را انجام می‌دهیم که تازه بعد از مراجعه به دادگاه متوجه آنها می‌شویم. مثلا شروطی که ماهیت تفاسخی دارند،اشتباها به صورت فسخ نگارش شده و قاضی برای بررسی قرارداد و رسیدگی به پرونده، به نکات حقوقی متناقضی برخورد می‌کند که نتیجه‌ی آن ابهام و سردرگمی ایشان است .با این اوصاف ممکن است شروطی که قرار بوده به نفع ما کمک کند تاثیرشان را ازدست بدهند.
ما قصد داریم به تفاوت فسخ، منفسخ، تفاسخ و محل کاربرد هر کدام بپردازیم.
1.فسخ
فسخ پایان دادن قرارداد به وسیله یکی از دو طرف قرارداد یا شخص ثالث است. پایان قرارداد بعد از اعلام یک طرف(با داشتن حق فسخ) به طرف مقابل صورت می‌گیرد و اگر اعلامی انجام نگردد، فسخی هم صورت نخواهد گرفت.ضمنا قابل استناد ترین روش جهت اعلام فسخ، ابلاغیه از طریق دفاتر خدمات می‌باشد.
برای مثال در قرارداد “مشارکت در ساخت” ذکر می‌کنند.
“اگر به دلایلی که ناشی از قصور سازنده نباشد امکان اخذ مجوز ساخت بر اساس مشخصات ذکر شده در ماده …. وجود نداشته باشد،مالکین حق فسخ خواهند داشت.
اکنون اگر مالک قصد فسق دارد، تنها با یک ابلاغیه قادر است اینکار را انجام دهد.
2.تفاسخ
پایان دادن قرارداد از طریق اراده طرفین معامله، تفاسخ یا اقاله می‌باشد.نیازی نیست در قرارداد شروطی را برای اقاله درنظر گرفت و دو طرف هر زمان پس از انعقاد قرارداد می‌توانند نسبت به اقاله اقدام نمایند. اما اگر یکی از طرفین موافقت خود را برای اقاله قرارداد اعلام نکند، طرف دیگر به تنهایی نمی‌تواند قرارداد را منحل کند.
برای مثال در قرارداد “مشارکت در ساخت” ذکر می‌کنند.
طرفین با رضایت کامل،قرارداد………را اقاله نمودند
3.منفسخ
پایان دادن قرارداد به صورت خود بخودی و بدون اراده هر یک از طرفین،موجب منفسخ شدن عقد می‌شود. ولی در انحلال به روش فسخ، طرفی که حق فسخ دارد حتما بایستی به طرف مقابل اعلام فسخ نماید تا قرارداد فسخ شود.
برای مثال در قرارداد “مشارکت در ساخت” ذکر می‌کنند.
در خصوص بند …. ماده …(راجع به پیش فروش غیر مجاز) در صورت فعل یا ترک فعلی که خلاف توافق طرفین است، قرارداد به صورت خود به خود منفسخ می‌گردد.
بنابراین تفاوت فسخ، منفسخ و تفاسخ در این جمله طلایی خلاصه می‌شود.
فسخ یک طرفه انجام می‌شود و راضی بودن طرف دیگر اهمیتی ندارد، اما در تفاسخ پایان دادن به معامله باید با رضایت هر دو طرف معامله باشد ضمنا انفساخ خود بخود و بدون اعلام و اراده طرفین صورت می‌گیرد.
