قانون تعیین تکلیف وضعیت ثبتی اراضی و ساختمانهای فاقد سند رسمی (ماده ۱۴۷)
در سال ۱۲۹۰ قانون ثبت اسناد ملکی که به ماده ۱۴۷ مشهور شده است در ۱۳۹ بند به تصویب رسید و با توجه به شرایط کشور این قانون بارها و بارها دستخوش تغییرات اساسی شد.
این قانون تبدیل به ماده ۱۴۷ و ۱۴۸ تعیین تکلیف وضعیت اراضی و ساختمان های فاقد سند شده است. لازم به ذکر است که در سال ۱۳۸۹ اجرای این قانون متوقف شد و در سال ۱۳۹۰ با اصلاحاتی مجدا اجرا شد. در سال ۱۳۹۰ به جای واژه شورای حل اختلاف واژه هیات نظارت جایگزین شده است.
مختصری از شرح ماده ۱۴۷ و ۱۴۸
طبق ویرایش آخر این قانون متقاضیانه با داشتن مدرک اثباتی ملکی شامل قولنامه،مبایعه نامه و وکالت نامه که احراز مالکیت برای قانون گذار مورد تایید باشد با شرایط ذیل بلامانع است.
- متقاضیان باید قبل از تاریخ ۱۳۷۰/۱/۱ ملک را تصرف کرده باشن این ملک شامل اراضی کشاورزی ،زمین های شهری و غیر شهری،ساختمان و… باشد.
- در صورتی که بین متصرف و مالک توافق صورت گرفته شده باشد بعد از احراز کارشناس ثبت و نداشتن معارض دستور سند داده می شود.
- هرگاه به صورت عادی و رسمی بین ملک مشاع و متصرفین صلح برقرار شود آنگاه متصرفین ملک امکان پذیر می باشد به شرطی که مقدار تصرف از سهم فروشنده در کل ملک بیشتر نباشد و سایر مالکین هم مراتب را تأیید کنند رئیس ثبت دستور تعیین حدود و حقوق ارتفاقی مورد تقاضا و باقیمانده را به منظور صدور سند مالکیت را خواهد داد و الا عملیات ثبتی به صورت مشاع ادامه مییابد و در صورت عدم دسترسی به مالکین یا وصول اعتراض، مراتب به هیأت حل اختلاف موضوع ماده ۲ این قانون ارجاع میشود.
- اگر متصرف نتواند اثبات تصرف کند شورای حل اختلاف موضوع ماده ۲ با رعایت قوانین به موضوع رسیدگی میکنن،در صورتی که هیأت حل اختلاف ،طرفین را احراز و مدعی بلامعارض باشد مراتب را برای صدور سند مالکیت به اداره ثبت محل اعلام مینماید.
- در صورت اختلاف بین طرفین پرونده جهت بررسی به شورای حل اختلاف ماده ۲ ارجاع می شود
- چنانچه مالک عرصه اوقاف شهرداری یا دولت باشد جهت تعیین تکلیف به شورای حل اختلاف ماده ۲ ارجاع می شود.
- چنانچه مساحت باغات کمتر از میزان مقدار مقرر تعیین شده توسط وزارت شهر سازی یا کشاورزی باشد جهت حفظ فضای سبز و قطع بی رویه درخت مشمول این طرح نخواهد شد.
- طبق ماده ۱۴۸ شورای حل اختلاف حداکثر تا سه سال از زمان ارجاع پرونده رای پرونده را صادر خواهد کرد.
- در صورتی که قسمتی از ملک یا کل ملک در زمین های موقوفی باشد هیأت با موافقت متولی منصوص و اطلاع اداره اوقاف و رعایت مفاد وقفنامه و در صورتی که متولی نداشته باشد تنها با موافقت اداره اوقاف و رعایت مفاد وقفنامه و مصلحت موقوف علیهم و با در نظر گرفتن جمیع جهات نسبت به تعیین اجرت زمین اقدام و در رأی صادره تکلیف اداره ثبت را نسبت به مورد برای صدور سند مالکیت اقدام می گردد.
- در مورد آن دسته از متقاضیان که بنا متعلق به آنها در اراضی دولت یا شهرداریها ایجاد شده باشد هیأت پس از دعوت از نماینده مرجع ذیربط و احراز واقع، به شرح زیر رأی به انتقال ملک صادر مینماید: (اصلاحی مصوب ۱۳۷۶)
- نسبت به املاکی که تشخیص حدود واقعی آن امکان پذیر نمی باشد کارشناس یا شورای حل اختلاف موظف است با رعایت ماده ۴ قانون مساحت کل پلاک را پس از کسر گذرهای احداثی مشخص و تناسب تصرفات متقاضی نسبت به سهم مشاعی وی را به هیأت گزارش نماید.