حتماً در شهر قدم زدهاید و ساختمانهایی را دیدهاید که سالهاست اسکلتشان نیمهکاره باقی مانده یا پروژههایی که بین مالک و سازنده به اختلاف خوردهاند و حالا قفل شدهاند. اینها معمولاً یک اشتراک دارند: شروع اشتباه.
اشتباهی که نهفقط در متن قرارداد بوده، بلکه در ناآگاهی از ضوابط شهرسازی، شرایط حقوقی، مسائل فنی و حتی در شناخت نادرست از طرف مقابل شکل گرفته است.
در این مقاله، تلاش میکنیم با زبانی ساده و بدون پیچیدگیهای حقوقی، مهمترین نکاتی را که هر مالکی قبل از ورود به این مسیر باید بداند، مرور کنیم.

مشارکت در ساخت یکی از مهمترین تصمیماتی است که مالکین ملک کلنگی هنگام بررسی گزینههای سرمایهگذاری با آن روبرو میشوند. معمولاً دو گزینه اصلی پیشِرو دارید: فروش ملک یا مشارکت در ساخت. گزینه دوم، یعنی مشارکت در ساخت، معمولا جذابتر به نظر میرسد، چرا که میتواند سود بیشتری به همراه داشته باشد. اما در عین حال، پیچیدگیها و ریسکهای خاص خود را دارد.
در این مقاله تلاش میکنیم به صورت کاربردی، شما را با واقعیتهای مشارکت در ساخت، ریسکها، ملاحظات حقوقی، و اطلاعات ضروری برای ورود آگاهانه به این حوزه آشنا کنیم.
مشارکت در ساخت دقیقاً به چه معناست؟
مشارکت در ساخت، توافقی است میان مالک زمین(ملک کلنگی) و یک سازنده. در این توافق، مالک زمین خود را وارد پروژهای میکند که مسئولیت ساخت آن بر عهده سازنده خواهد بود. در نهایت، طرفین بر اساس سهمهایی که در قرارداد مشخص شده، واحدهای ساختهشده را میان خود تقسیم میکنند.
این توافق ممکن است در ظاهر ساده به نظر برسد:
«زمین از من، ساخت از تو، سود نصفنصف»
اما در واقعیت، مشارکت در ساخت یکی از پیچیدهترین انواع قراردادهای ملکی است و نیازمند بررسی دقیق از جنبههای مختلف است—از حقوقی گرفته تا فنی، اقتصادی، و حتی روانشناختی.
چرا مشارکت در ساخت تا این اندازه پرریسک است؟
برخلاف معاملات خرید و فروش معمولی، مشارکت در ساخت به دلیل ماهیت پیچیده آن، دارای ریسکهای متعددی است. برخی از مهمترین دلایل این ریسکها عبارتاند از:
- پیچیدگی قرارداد مشارکت
قرارداد مشارکت تنها درباره درصد سهمها نیست. مواردی مانند قدرالسهم، مبلغ بلاعوض، مهلت ساخت، ضمانت اجرا، روش داوری در اختلافات و بسیاری نکات دیگر باید بهصورت دقیق و حقوقی در قرارداد گنجانده شوند.
- ضوابط شهرسازی متغیر
شهرداریها در مناطق مختلف قوانین متفاوتی دارند. اگر سازنده یا مالک از ضوابط منطقهای، طرح تفصیلی، محدودیتهای پارکینگ و تراکم اطلاع نداشته باشند، ممکن است پروژه در همان ابتدا متوقف شود یا در محاسبه سهم ها و یا آورده ها دچار مشکل شود.
- مشکلات ثبتی و سندی
مشکلات ثبتی که اگر در خصوص آنها پیش بینی به موقع صورت نگیرد می تواند منجر به ایجاد مشکل جدی در پروژه شود و اصطلاحا گره کور بخورد.
- تعهدات مالی، بیمهای و قانونی
مواردی مانند بیمه کارگران ساختمانی، مالیات نقل و انتقال، عوارض شهرداری، الزام به دریافت شناسنامه فنی ساختمان و… بخشی از تعهداتی هستند که در صورت بیاطلاعی، ممکن است مالک را با هزینههای سنگینی مواجه کنند.
برای ورود به مشارکت در ساخت، چه دانشی لازم دارید؟
شاید تصور کنید مشارکت در ساخت فقط یک قرارداد است که کافیست وکیل آن را تنظیم کند. اما حقیقت این است که برای موفقیت در این مسیر، نیاز به ترکیبی از دانشهای مختلف دارید:
- آشنایی با حقوق قراردادهای ملکی
باید با اصطلاحات حقوقی رایج، ساختار قرارداد مشارکت و نحوه تنظیم دقیق بندهای کلیدی آشنا باشید تا در آینده دچار اختلاف نشوید.
- تسلط نسبی بر ضوابط شهرسازی و معماری
درک طرح تفصیلی منطقه، میزان تراکم مجاز، ضوابط پارکینگ و… در تعیین سهم و حتی امکانسنجی پروژه حیاتی است.
- محاسبه دقیق قدرالسهم، درصد مشارکت، مبلغ بلاعوض
این محاسبات باید بر مبنای ارزش ملک، هزینههای ساخت، سود منطقی و قیمت منطقه انجام شود.
- مهارت مذاکره و مدیریت اختلاف
در بسیاری از مشارکتها، اختلاف میان طرفین نه به دلیل نیت بد، بلکه به دلیل سوء تفاهم، ابهام در قرارداد یا برداشتهای متفاوت شکل میگیرد.
- آشنایی با قوانین و مقررات بیمه، مالیات و پیشفروش
مثلاً قانون پیشفروش آپارتمانها الزاماتی دارد که اگر رعایت نشود، حتی میتواند منجر به ابطال برخی قراردادها شود.
چگونه میتوان با اطمینان بیشتر وارد مشارکت در ساخت شد؟
واقعیت این است که ورود موفق به مشارکت در ساخت بدون مشاوره تخصصی، ریسک زیادی دارد. بسیاری از پروژههایی که به دعوا، رکود یا ضرر ختم میشوند، از ابتدا با ناآگاهی و سادهانگاری شروع شدهاند.
در شرکت تکا ما به کمک سه دپارتمان تخصصی (حقوقی، شهرسازی و فنی) تلاش کردهایم تمامی خدمات لازم برای یک مشارکت امن را بهصورت یکپارچه ارائه دهیم.
همچنین اگر هنوز در ابتدای مسیر هستید و میخواهید از صفر با همه جوانب مشارکت آشنا شوید، پیشنهاد میکنیم ویدیوی آموزشی صفر تا صد مشارکت در ساخت را ببینید. این دوره برای مالکینی طراحی شده که دانش تخصصی ندارند، اما نمیخواهند بدون آگاهی وارد یکی از مهمترین قراردادهای زندگیشان شوند.
موارد تخصصی که در دوره صفر تا صد تکا آموزش داده میشود:
- آموزش نحوه تنظیم قرارداد مشارکت با تمام مواد قانونی لازم
- آشنایی با قانون پیشفروش آپارتمانها و نکات پنهان آن
- آموزش تعیین قدرالسهم با استفاده از فرمولهای روز بازار
- بررسی مفاهیم داوری، حکمیت و حل اختلاف در قراردادها
- آموزش کامل درباره نگارش لیست مصالح و نحوه کنترل کیفیت
- بررسی نحوه تقسیمنامه و انتقال سند
- نکات مهم درباره بیمههای ساختمانی و تعهدات قانونی طرفین
- روشهای پیشگیری از تخلفات ساختمانی و اضافه بنا
- شناخت شرایط فورسماژور، قهری و هاردشیپ در پروژهها
جمعبندی:
مشارکت در ساخت میتواند فرصتی سودآور برای شما باشد، بهشرط آنکه با دانش، دقت و مشورت وارد این مسیر شوید. هیچ پروژهای صرفاً با اعتماد، آشنایی یا تجربه قبلی دیگران به نتیجه نمیرسد.
اگر قصد مشارکت دارید، حتماً: این تیکه پایین این چندتا آیتم roadmap شه
- ضوابط منطقه شهرداری خود را بشناسید.
- با مسائل حقوقی و اصطلاحات آن به طور کامل آشنا شوید.
- نسبت به سند و وضعیت ثبتی ملک مطمئن شوید.
- نسبت به محاسبه دقیق قدرالسهم، درصد مشارکت، مبلغ بلاعوض اطلاعات کامل کسب کنید
- قبل از امضای قرارداد، تمام جوانب را مرور کنید و از یک مشاور خبره راهنمایی بگیرید.
اگر شما هم مالک ملکی کلنگی هستید و درباره مشارکت در ساخت سوال دارید یا نمیدانید از کجا شروع کنید، همین حالا با مشاوران متخصص تکا تماس بگیرید.
ما در کنار شما هستیم تا از اولین گام تا عقد قرارداد، مطمئن و آگاهانه حرکت کنید.
📞 شماره تماس: 02126150585
یا همین حالا از طریق لینک زیر درخواست مشاوره خود را ثبت کنید:
🔗 درخواست مشاوره رایگان
