معمولاً مذاکرات قرارداد مشارکت در ساخت با فضای رؤیایی و اغواگرانه‌ای آغاز می‌شود. سازنده با ارائه رزومه پروژه‌های قبلی، عکس‌هایی از ساختمان‌های نوساز و طراحی‌های چشم‌گیر، مالکان را به آینده‌ای زیبا و بدون دردسر دعوت می‌کند. همه‌چیز در ابتدا «گل و بلبل» به نظر می‌رسد؛ و کافی‌ست یکی از سازندگان، متریال بهتری معرفی کند یا رزومه قوی‌تری داشته باشد تا اعتماد شکل بگیرد و قرارداد بسته شود.
اما مشکل، دقیقاً از همین‌جا آغاز می‌شود.
در شرکت مهندسی تُکا، وقتی با مالکینی صحبت می‌کنیم که در ادامه مسیر به اختلاف با سازنده برخورده‌اند، جمله‌ای را بارها شنیده‌ایم که نشان‌دهنده ریشه اصلی بسیاری از مشکلات است:
«ما اعتماد کردیم!»
به همین دلیل، پیش از آن‌که وارد مسیر مشارکت شوید، لازم است با مراحل اصلی این فرآیند آشنا شوید، مراحلی که اگر درک درستی از آن‌ها نداشته باشید، ممکن است پروژه‌ای که با امید آغاز شده، به اختلاف، توقف ساخت، یا حتی دعوای حقوقی ختم شود.
ما در این محتوا قصد داریم مراحل مشارکت در ساخت را در قالب چهار فصل سال از بهار تا زمستان بررسی کنیم؛ فصلی از وعده‌ها، فصلی از واقعیات، فصلی از تنش‌ها و در نهایت، فصلی برای تصمیم‌گیری درست.
شروعی پرامید:
شروع پروژه مشارکت در ساخت، همان‌طور که گفته شد، معمولاً با فضایی دوستانه و همراه با اخلاق خوش آغاز می‌شود. سازنده با ارائه وعده‌هایی درباره کیفیت ساخت، زمان تحویل، سودآوری پروژه و حتی زیبایی نمای نهایی، ذهن مالکان را به سمت آینده‌ای رؤیایی هدایت می‌کند.
در این مرحله، مالکین اغلب تصویر نهایی ملک خود را در ذهن تجسم می‌کنند؛ محاسبه سود انجام می‌شود، و همه‌چیز به نظر «عالی» می‌رسد.
اما درست در همین فضای مثبت و پرامید، یک خطر جدی پنهان است:
تمرکز از اصل موضوع قرارداد و نحوه اجرای واقعی پروژه دور می‌شود.
در بهار مشارکت، معمولاً آن‌قدر همه‌چیز خوشایند جلو می‌رود که صحبت جدی درباره نحوه انجام فعالیت‌ها، زمان‌بندی دقیق، مسئولیت‌ها، ضمانت‌ها، و حتی لیست متریال نادیده گرفته می‌شود.
و اینجاست که ریشه بسیاری از اختلافات آینده شکل می‌گیرد؛ جایی که جزئیات واقعی، زیر سایه‌ی وعده‌ها محو می‌شوند.
در این مرحله، پروژه وارد فاز جدی‌تری می‌شود. معمولاً پس از امضای قرارداد، مالکین با تنظیم وکالت‌نامه‌ای، اختیارات لازم را به سازنده برای پیگیری امور اداری و اخذ مجوزها (از جمله جواز ساخت) تفویض می‌کنند.
در حالتی ایده‌آل، اگر قرارداد مشارکت با دقت و بر اساس جدول زمان‌بندی تنظیم شده باشد، سازنده موظف است در بازه تعیین‌شده، پیگیری‌های لازم را انجام داده و جواز ساخت را دریافت کند.
اما اگر در تنظیم قرارداد سهل‌انگاری شده باشد، یا مفاد آن مبهم، ناقص یا فاقد ضمانت اجرا باشد، اینجاست که اولین نشانه‌های بحران پدیدار می‌شوند:
تابستان مشارکت، فصل آزمون عملی تعهدات طرفین است.
اگر قرارداد، دقیق و شفاف نباشد، این فصل می‌تواند آغازگر دوران فرسایشی و تنش‌آلودی باشد که پروژه را از مسیر اصلی‌اش خارج می‌کند.
شروع اجرا؛ اختلافات سلیقه‌ای، مصالح، و تنش در کارگاه
در این مرحله، عملیات اجرایی آغاز می‌شود. کارگاه راه‌اندازی شده، تخریب ملک کلنگی صورت گرفته و پروژه رسماً وارد فاز ساخت می‌شود.
اما درست در همین مقطع، اگر قرارداد به‌درستی تنظیم نشده باشد، اولین نشانه‌های اختلاف به‌مرور خود را نشان می‌دهند.
در ظاهر، پروژه در حال پیشرفت است؛ اما در جزئیات، چالش‌هایی پدید می‌آیند:
در مواردی که قرارداد فاقد جزئیات کافی درباره سطح کیفی متریال، فرآیند تأیید مصالح، نحوه تعامل در اجرا و حقوق نظارتی طرفین باشد، این مرحله می‌تواند به محلی برای بروز سوءتفاهم و بی‌اعتمادی تبدیل شود.
پاییز مشارکت، فصلی است که اگر توافقات اولیه شفاف و اجرایی نباشند، رابطه میان طرفین به تدریج سرد می‌شود و اجرای پروژه نیز با تنش همراه می‌گردد.
یا رسیدن به نتیجه، یا گرفتار شدن در برفِ اختلافات
در پایان مسیر مشارکت، اگر همه‌چیز طبق قرارداد پیش رفته باشد، پروژه به مرحله‌ای می‌رسد که هر یک از طرفین، سهم و واحد خود را تحویل می‌گیرند. آن تصویر رؤیایی که در بهار در ذهن شکل گرفته بود، حالا می‌تواند به واقعیت تبدیل شود.
اما اگر در مراحل قبل، پیش‌بینی‌های حقوقی به‌درستی انجام نشده باشد، زمستان مشارکت می‌تواند سرد، طولانی و حتی پرتنش باشد.
در این مقطع، اختلافات عمدتاً حول مسائل اساسی شکل می‌گیرند:
اختلاف در این مرحله، همان چیزی است که باعث می‌شود پروژه‌هایی سال‌ها بلاتکلیف باقی بمانند، بدون تحویل، بدون سند، و بدون راه‌حل ساده.
مشارکت در ساخت، قرارداد ساده‌ای نیست.
این مسیر، اگرچه با انگیزه نوسازی و سود آغاز می‌شود، اما در هر مرحله نیاز به پیش‌بینی حقوقی، شناخت دقیق تعهدات و تنظیم جزئیات اجرایی دارد.
صرفاً دیدن رزومه ساخت کافی نیست. باید دید طرف مقابل، حاضر است قرارداد مشارکت را با جزئیات حقوقی دقیق و پیش‌بینی‌های اصولی امضا کند یا نه.
در شرکت مهندسی تُکا، با تجربه بررسی و مشاوره در ده‌ها پرونده موفق و موارد اختلافی، ما آمادگی داریم که در کنار شما باشیم، از تحلیل قرارداد تا نظارت بر حسن انجام آن.
اگر قصد مشارکت در ساخت دارید، درخواست مشاوره تخصصی خود را از طریق سایت ثبت کنید.
مسیر ساخت را با آگاهی شروع کنید، نه با اعتماد کور.
قبل از شروع هر مشارکت، فقط یک تصمیم مهم دارید: مشورت با یک تیم مطمئن.
با تجربه‌ی صدها پروژه موفق، تیم مهندسی تکا آماده‌ست تا از قرارداد تا پایان ساخت، همراهتون باشه.
همین حالا مشاوره تخصصی رایگان بگیرید!
با پر کردن فرم زیر درخواست مشاوره شما برای ما ارسال خواهد شد و در اولین فرصت با شما تماس خواهیم گرفت.
"*"فیلدهای ضروری را نشان می دهد
شرکت فنی مهندسی تکا از سال 1387 فعالیت خود را در زمینه‌های مرتبط با ساختمان شروع کرده است. این شرکت دارای کادری مجرب از کارشناسان معماران و مهندسین ساختمان است. ما تلاش می‌کنیم تا بهترین خدمات، آموزش و مشاوره را در زمینه مشارکت در ساخت، سرمایه گذاری و ساخت پروژه‌های ساختمانی مدیریت پیمان و دیگر قراردادهای ملکی و … ارائه کنیم.
