اهلیت در قراردادهای مشارکت در ساخت

طبق ماده ۱۹۰ قانون مدنی، اهلیت یکی از چهار شرط اساسی صحت معاملات است.

اهلیت عموماً بر دو نوع است.

1. اهلیت تمتع (بهره‌مندی)
2. اهلیت استیفاء (تصرف)

اهلیت تمتع

به معنی قابلیت دارا شدن حق و مورد تکلیف قرار گرفتن است.طبق ماده ۹۵۸ قانون مدنی این اهلیت با تولد آغاز و با فوت پایان می‌­یابد.

مثلاً طلب داشتن یا مالک بودن جزء اهلیت تمتع است. درواقع تمامی انسان‌­های زنده دارای اهلیت تمتع هستند.

اهلیت استیفاء

به معنی بهره‌وری از حق در برابر اهلیت تمتع است و درواقع وقتی شخصی بتواند در اموال و حقوق خود تصرف نماید یکی از عقود یا معاملات را جاری سازد دارای اهلیت استیفا است.(قراردادهای خصوصی)

• به کسی که شرایط خاص قانونی برای انجام معاملات داشته باشد “اهل” گفته می‌شود و به کسانی که این شرط را ندارند “محجور” گفته می­‌شود.

محجورین و کسانی که اهلیت انجام معامله را ندارند طبق ماده ۲۱۱ قانون مدنی بر سه قسمند

1. صغار (غیر بالغ)
2. غیر رشید
3. مجانین

صغار

به افراد غیر بالغ گفته می­‌شود. فرد غیر بالغ از دیدگاه‌­های مختلف متفاوت است ولی سن بلوغ از دیدگاه قانون مدنی طبق ماده ۱۲۱۰ برای دخترها ۹ سال و برای پسرها ۱۵ سال تمام قمری است.

درواقع سن بلوغ پسرها با توجه به ۱۱ روز کمتر بودن سال قمری از شمسی ۱۴ سال و ۶ ماه و ۲۰ روز است و برای دخترها ۸ سال و ۸ ماه و ۲۸ روز است.

صُغار هم بر دو قسم هستند.

1. صغیر ممیز: صغیری که نفع و ضرر خود را بداند.
2. صغیر غیر ممیز: صغیری که نفع و ضرر خود را نداند. (زیر ۷ سال)

• و درمجموع معامله با صغیر غیر ممیز باطل است ولی معامله با صغیر ممیز غیر نافذ است و با تنفیذ سرپرست قانونی نقص آن برطرف می‌­شود.

رشید و غیر رشید

کسی که دارای رشد است رشید نامیده می­‌شود.

و ازنظر قانون هرکس به سن ۱۸ سال تمام برسد رشید است، البته در سال ۶۱ با اصلاح قانون سن ۱۸ سال حذف شد و مبنای رشید بودن بالغ بودن در نظر گرفته شد.

سفیه:از نظر قانونی ، افرادی را که قادر به اداره اموال خویش نیستند و به عبارت دیگر صلاح خویش را تشخیص نمی دهند و دست به معاملات غیر عاقلانه می زنند اصطلاحا « سفیه » می‌گویند.

حقوقدانان معامله با سفیه را صحیح می دانند و به قانون مدنی استناد می‌کنند که در شرایط اهلیت طرفین اشاره ای به لزوم رشد نکرده است و می گوید باید عاقل و بالغ و قاصد باشد . لیکن در عقد هرگونه قرارداد سفیه آزاد نیست و باید با اجازه ولی یا قیم او باشد زیرا به طور مستقیم با اموال او ارتباط دارد.

مجانین

جنون به معنی حالتی است که شخص قدرت درک و تمیز را نسبت به اعمالی که انجام می ­دهد ندارد.

انواع جنون طبق ماده ۱۲۱۳ قانون مدنی

1. جنون دائمی: شخصی که همیشه در این حالت باشد.
2. جنون ادواری: شخصی برای مدتی حالت جنون پیدا کند و متناوباً این امر ادامه یابد.

معامله با مجنون دائمی و مجنون ادواری (در حال جنون) باطل است ولی معامله با مجنون ادواری در حال افاقه (عدم جنون موقت) نافذ است.

دریافت نمونه قرارداد مشارکت در ساخت

درخواست مشاوره